Ülke genelinde etkili olan soğuk ve kar yağışı, İlçemizde de zirai don hasarına neden olmuştur.
Maalesef zirai donun etkileri fındık bahçelerimizin büyük bir kısmında ciddi hasarlara sebebiyet vermiş durumda. Hasar tespit çalışmaları devam ediyor. Yapmış olduğumuz gözlemler doğrultusunda özellikle 350-500 gibi yüksek rakımlarda %40-%50’lere varan çok ciddi yanıklar, kararmalar söz konusu. 600 rakım üzerindeki fındık bahçelerinde ise bu sene hiç fındık olmayabilir. Daha önce abartılarak açıklanan 780 bin ton rekolte yüzde 50 yüzde 60’ların altına düşecektir. Nasıl ve neye göre yapıldığı belli olmayan yüksek rekolte açıklamaları ile fındık sektörünü tekelinde tutmaya çalışanlar tamamen kendi çıkar ve menfaatlerini gözetmektedir. Zararın rakamsal oranları yapılan çalışmalar neticesinde net bir şekilde ortaya çıkacaktır.
Çiftçimiz her durumda mağdur.
Odamıza kayıtlı yaklaşık 5500 aktif çiftçiden sadece 400/500 çiftçi tarım sigortası yaptırmıştır. Tarım sigortası yaptıran çiftçilerimiz ise genellikle TARSİM eksperleri tarafından yapılan hasar tespit çalışmaları aşamasında ya da sigorta kapsamı konusunda sorunlar yaşıyor. Bu nedenle çiftçilerimiz tarım sigortası yaptırmaktan kaçınıyor. Çiftçi TARSİM’e güvenmiyor. TARSİM’in saha çalışmaları çiftçiye güven vermiyor. Hasar tespiti yapanları bu hususta hakkaniyetli davranmaya davet ediyorum.
Tabiki ‘’ Az olan her zaman kıymetlidir.’’
Yaşanan bu afet bu seneki fındık fiyatlarında artışa sebep olacaktır. Piyasada 140 liradan işlem gören fındık 170 lira seviyelerine kadar çıkmıştır. Ancak bu durum çiftçiyi memnun etmemektedir. Çiftçinin elinde zaten mahsul bulunmadığı gibi yeni sezonda da fındık üretimi büyük risk altındadır. Günümüz ekonomik koşulları ve hayat pahalılığına bakıldığında 200 TL 'nin çok üzerinde olması gereken fındık fiyatları, yaşanılan don hasarı kaynaklı ürün kaybına rağmen hala 170 lira seviyelerinde seyrediyor. Fındık hiçbir zaman fiyat konusunda hak ettiği değeri görmemiştir.
Fındık Bizim için sadece bir ürün değil geçim kaynağıdır.
Öncelikle yaşanan bu durum afet kapsamına alınmalıdır. Çiftçinin zararı devlet tarafından tatmin edici ölçekte karşılanmalıdır. Sigortası olan çiftçilerimizin zararları TARSİM tarafından hızlıca tespit edilmeli ve karşılanmalıdır. Çiftçi her zaman ciddi bir borç yükü altındadır. Çiftçinin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Borçları silinmeli ya da faizsiz ertelenmelidir. En önemlisi çiftçiye verilen Mazot ve Gübre Desteği ve Alan Bazlı Fındık Desteği 2025 yılı 366 TL olarak açıklanmıştı. Bu rakamlar çiftçinin emeğinin, alın terinin karşılığı asla değildir. Bu desteklemeler acilen üreticinin yüzünü güldürecek seviyelere çekilmelidir.
Allah emek veren , alın teri döken bütün çiftçilerimizin yardımcısı olsun. Zirai don afetinden etkilenen tüm çiftçilerimize geçmiş olsun.
Sezai Çağlar
Yaglidere Ziraat Odası Başkanı
